diafragma
&
fotografie
Wat is diafragma?
- Met de verstelbare ronde opening tussen de lens en de sluiter van je camera bepaal je je diafragma
- Een soort lamellen bepalen de grootte van de opening waardoor het licht binnen valt.
- Hoe groter de opening, hoe meer licht er in 1 keer op de sensor valt.
Welk effect heeft dit op je foto?
Diafragma heeft alles te maken met scherptediepte. Scherptediepte is het gebied waarin op de foto scherpte waarneembaar is. Dit kan een klein gebied of groot gebied zijn. Scherptediepte loopt altijd in een lijn door de foto.
Scherptediepte
Vanaf het punt waarop je scherp stelt is er een gebied in de foto naar de voor- en naar de achterkant waarin scherpte ontstaat. Hoe breed dit gebied is is afhankelijk van de lens die je gebruikt in combinatie met de gekozen diafragmawaarde. Over het algemeen kun je stellen dat je bij een lage f-waarde (groot diafragma) een smalle/kleine scherptediepte hebt en bij een hoge f-waarde (klein diafragma) een brede/grote scherptediepte ervaart. Zie de illustratie hierboven.
Uitleg bij de illustratie:
Je stelt scherp op de vogel met de camera ingesteld op een lage f-waarde, er is dan een klein scherptegebied voor en na de vogel. Hierdoor ontstaat een wazige voor- en achtergrond en leg je de nadruk op je onderwerp.
Je stelt scherp op de vogel met de camera ingesteld op een hoge f-waarde, er is dan een groter scherptegebied voor en na de vogel. Hierdoor krijg je meer details in de voor- en achtergrond.
De mate waarin de voor- en achtergrond wazig of meer gedetailleerd over zullen komen is dus afhankelijk van de gebruikte diafragma-waarde, maar ook de gebruikte lens en de werkelijke diepte spelen een rol. Wanneer het onderwerp vlak voor een ander object is geplaatst, dan is er geen diepte achter het onderwerp. Zonder diepte creëer je ook geen scherptediepte in de achtergrond.
Een telelens creëert van nature meer onscherpte in de voor- en achtergrond dan een lens met een grote hoek.
hoe pas je het diafragma aan?
De wijze waarop het diafragma aanpast dat kan per camera verschillen. Het is ook afhankelijk van de stand waarin je fotografeert. Wanneer je op de A/Av stand fotografeert (diafragmavoorkeuze-stand) dan kun je meestal met het wieltje de diafragmawaarde aanpassen.
Wanneer je in de M-stand fotografeert, dan is meestal de sluitertijd toegewezen aan het wieltje. Dit is ook het meest logische, omdat je in de praktijk het diafragma minder snel zult wijzigen en de sluitertijd gebruik je het vaakst omdat je daarmee meestal je licht bepaalt.
Wanneer je het diafragma wilt aanpassen in de M-stand moet je meestal het wieltje gebruiken in combinatie met een andere knop. Welke dit is verschilt per camera. Meestal is het er eentje die je met je duim kunt bedienen, hoewel die bij sommige merken juist onder de wijsvinger zit aan de voorkant van de camera.
Sla er even de handleiding van je camera op na wanneer je het niet kunt vinden.
mooie zachte voor- en achtergrond.
Op beide foto’s is scherpgesteld op de eerste paal. De instellingen van de foto’s wijken echter af.
In de linkerfoto is een lage f-waarde gebruikt, daarin zie je duidelijk dat de paaltjes naar achteren toe steeds vager worden.
In de rechterfoto is een hoge f-waarde gebruikt, daarin zie je dat de palenrij tot achteraan veel scherper is.
Dit is een duidelijk voorbeeld van diafragma-gebruik in fotografie.
Belichtingsdriehoek
Om een foto goed te belichten zijn de volgende drie factoren van belang.
- Diafragma
- Sluitertijd
- ISO
Deze drie factoren moeten met elkaar in balans zijn, deze balans wordt vaak aangeduid door middel van de belichtingsdriehoek. Wanneer de driehoek volledig evenwijdig is dan heb je een globale belichting gekozen. Het is natuurlijk leuk om daar ook zo nu en dan een beetje van af te wijken. Maar het is altijd goed om de balans in de gaten te houden. Hoe dit werkt leer je in de basiscursus digitale fotografie.
Meer informatie over SLUITERTIJD of ISO vind je in een van deze blogs:
